مصونیت پارلمانی در حقوق ایران

اصل مصونیت پارلمانی یکی از تمهیداتی است که در راستای اجرای اصل تفکیک قوا و به عنوان ضمانت اجرائی راهکارهای نظارتی و مهارکننده قدرت سیاسی در قوانین اکثر کشورها، چه اسلامی و چه غیر اسلامی پذیرفته و تبیین شده است. در جمهوری اسلامی ایران مصونیت نمایندگان مجلس به صورت محدود و در حد آزادی کامل در اظهارنظر و رأی در اصل 86 تبلور یافته است. با این وجود در ادوار مختلف مجلس، برداشتهای متناقضی از این اصل صورت گرفته تا جائی که اصل 86 را نادیده انگاشته و آن را مغایر با اصل برابری در مقابل قانون و مبانی شرعی دانسته¬اند. علی رغم این نظر، با توجه به پیشینه تاریخی و چگونگی شکل گیری مصونیت پارلمانی در جهان و بررسی روند تصویب اصل 86 و نظریات حقوقدانان و با توجه به فلسفه و هدف این اصل، باید گفت مصونیت پارلمانی حق و امتیازی قانونی است که با ایجاد یک نابرابری محدود برای تعداد افرادی مشخص که نمایندگان منتحب ملت هستند، در زمانی محدود، دستیابی به برابری فزونتری که همان حفظ استقلال قوه مقننه در راستای اعمال حق حاکمیت ملی و حق نظارت بر اعمال حکومت است، را محقق می¬سازد. با این ترتیب حاکمیت مردمی با حاکمیت قانون و تبعیت بی¬چون و چرای زمامداران از قوانین مردمی تضمین خواهد شد.